Pojawienie się w strefach konfliktów uzbrojonych pracowników cywilnych przedsiębiorstw militarnych wymusza postawienie pytania o ich status. Nie jest to bynajmniej zagadnienie czysto akademickie, gdyż od jego rozstrzygnięcia zależeć może na przykład sposób traktowania takich osób zatrzymanych przez stronę wojującą. Pytanie zasadnicze sprowadza się do kwestii, czy tak zwanych civil contractors można uznać za kombatantów, gdyż tylko takowi mają prawa czynnego uczestniczenia w działaniach zbrojnych. Zgodnie z regulaminem haskim z 1907 oraz konwencją genewską z 1949, wraz z protokołem dodatkowym z 1977, kombatantami są członkowie sił zbrojnych z wyjątkiem personelu medycznego i duchownego. Dalsze regulacje stanowią, iż siły zbrojne składają się z wszystkich zorganizowanych sił, grup i oddziałów, które podlegają dowództwu odpowiedzialnemu za postępowanie swoich podwładnych [...]. Takie siły zbrojne powinny podlegać systemowi wewnętrznej dyscypliny, który by zapewniał między innymi poszanowanie przepisów prawa międzynarodowego, mającego zastosowanie w konfliktach zbrojnych. Co więcej, do sił zbrojnych mogą być włączone organizacje paramilitarne lub uzbrojona służba porządku publicznego, ale strona wojująca jest zobowiązana notyfikować takie włączenie.

Zatem przy rozszerzającej interpretacji prawa międzynarodowego pojawiają się możliwości traktowania uzbrojonych pracowników prywatnych firm militarnych jako kombatantów, co winno im zapewnić im, przynajmniej w teorii, w przypadku pojmania przez stronę przeciwną status jeńca. Z drugiej jednak strony nie można zapominać, że protokół dodatkowy z 1977 wprowadził zasadę, że najemnik nie ma prawa do statusu kombatanta lub do statusu jeńca wojennego. Sytuacja civil contractors jest zaś niebezpiecznie bliska najemnictwu. Póki co, autorytety prawa międzynarodowego nie wypowiedziały się w poruszanej kwestii, i nie należy sądzić by ujednolicenie poglądów w tej materii miało szybko nastąpić. Jest więc ryzykiem osób zatrudniających się w firmach militarnych, że nawet podczas konfliktu, w trakcie którego strony respektują postanowienia międzynarodowego prawa konfliktów zbrojnych, nie otrzymają oni w przypadku pojmania statusu jenieckiego i traktowani będą jako najemnicy.

Pamiętając o tym przypomnieć należy, iż Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło rezolucję (32/44) wzywającą państwa członkowskie do wydania regulacji prawnych zabraniających pod sankcją karną werbunku na swoim terytorium, finansowania i szkolenia najemników oraz zabraniających swym obywatelom służby w charakterze najemników. Większość państw, zwłaszcza młode kraje afrykańskie, traktuje przy tym najemników z całą surowością, niezależnie od tego czy rzeczywiście uczestniczyli w walce czy też podjęli tylko takie usiłowanie. Na przykład władze Zimbabwe zamierzają przekazać Gwinei Równikowej 67 domniemanych najemników zatrzymanych w Harare pod koniec kwietnia w amerykańskim samolocie dyspozycyjnym. Mieli oni jakoby przygotowywać zamach stanu w Gwinei Równikowej. Sami aresztowani twierdzą zaś, iż są pracownikami Triple Options i zatrudniono ich do ochrony instalacji wydobywczych w Kongo.