Forum Tibia.pl - Zasady pisowni - czyli piszemy poprawnie!

Jeśli faktycznie mamy wielkie problemy z pisownią, to pamiętajmy, że posiadając dostęp do komputera i Internetu, otrzymujemy do ręki niezliczone źródła pomocy. Jeśli nie jesteś pewien, jak się pisze dany wyraz, to możesz to sprawdzić w programach typu Microsoft Word lub OpenOffice Writer, którymś z wielu darmowych słowników on-line, za pomocą odpowiednich wtyczek do Twojej przeglądarki czy używając choćby… Google!

Spis treści:
1. Pisownia "rz" i "ż".
2. Pisownia "ó" i "u".
3. Pisownia "h" i "ch".
4. Pisownia "nie".
5. Pisownia z "i", "j"oraz "ii".
6. Pisownia z "ę", "ą", "en", "em", "om".
7. Słowniki on-line.

1. Pisownia "rz" i "ż":
a) Rz piszemy, gdy w wyrazach wymienia się na r, np.:

rowerzysta - rower,
na komputerze - komputer,
dworzec - dworca.

b) Rz piszemy w zakończeniach wyrazów:
arz
erz
mierz
mistrz

np.:

bramkarz, pisarz,
harcerz, rycerz,
ciśnieniomierz, Sandomierz,
burmistrz, zegarmistrz.

c) Rz piszemy po spółgłoskach: b, p, d, t, g, k, ch, j, w, np.:

brzeg, brzoza,
przebój, sprzedawca,
drzewo, modrzew,
trzeba, patrzeć,
grzyb, pielgrzym,
chrzan, chrząszcz,
spojrzeć, ujrzeć,
wrzesień, wrzeciono.

d) Wyjątki:
wyrazy: bukszpan, gżegżółka, kształt, kszyk (nazwa ptaka), piegża (nazwa ptaka), pszczoła, Pszczyna, pszenica, pszenżyto,
w przymiotnikach zakończonych na: - szy, - ejszy, np.: lepszy, nowszy, najlepszy, najnowszy, ładniejszy, mocniejszy, najładniejszy, najmocniejszy.

e) Ż piszemy, gdy wymienia się w innych formach tego samego wyrazu lub w innych wyrazach na: g, dz, h, z, ź, s

np.:

książka - księga,
wstążka - wstęga,

mosiężny - mosiądz,
pieniążek - pieniądz,

drużyna - druh,
watażka - wataha,

każę (coś zrobić) - kazać,
mażę (po czymś) - mazać,

przerażenie - przerazić,
zamrażać - mroźny, mróz,

bliżej - blisko,
niżej - nisko.

f) Ż piszemy w wyrazach zakończonych na: - aż, - eż

np.:

pejzaż, witraż, młodzież, odzież.

g) Ż piszemy po literach: l, ł, r, n,

np.:

lżej, ulżyć,
małże, małżeństwo,
rżysko, rżenie,
rewanż, oranżada.

2. Pisownia "ó" i "u":
a) U piszemy w zakończeniach rzeczowników:
un
unek
uchna
uszka
uszek
uch
us
usia

zwiastun, podarunek, córuchna, staruszka, łańcuszek, maluch, raptus, mamusia.

b) U piszemy w czasownikach zakończonych na:
uj
ujesz
uje

np.: maluję, malujesz, maluje, wędruję, wędrujesz, wędruje.

c) U piszemy w czasownikach typu: czuć, kuć, kłuć, pruć, snuć, np.: czuje, kuję, kłuję pruję, snuję.

d) Ó piszemy, gdy wymienia się w innych formach tego samego wyrazu lub w innych wyrazach na: o, e, a

np.:

stół - stoły
wiózł - wiozę
trójka - troje

przyjaciółka - przyjaciel
niósł - niesie
siódmy - siedem

skrót - skracać
mówić - mawiać
powtórzyć - powtarzać

e) Ó piszemy w wyrazach zakończonych na: - ów, np.:

Julianów
Tarłów
Opatów
z lasów
chłopców

f) Ó piszemy w wyrazach zakończonych na: - ówka, np.:

łamigłówka
pocztówka
złotówka

Wyjątki: skuwka, wsuwka, zasuwka.

g) Ó piszemy w wyrazach zakończonych na: - ówna, np.:

Nowakówna
Kucówna

h) Ó piszemy na początku wyrazów: ósemka, ósmy, ów, ówczesny, ówcześnie,ówdzie.

3. Pisownia "h" i "ch":

a) Ch piszemy, gdy wymienia się w innych formach tego samego wyrazu lub w innych wyrazach na: sz

np.:

mucha - muszka,
wydmuchać - wydmuszka,
trochę - troszkę,

b) Ch piszemy po literze s np.: schab, schody, wschód.

c) Ch piszemy na końcu wyrazów, np.: na drogach, orzech, zuch.

Wyjątki: druh, Boh (nazwa rzeki).

d) H piszemy, gdy wymienia się w innych formach tego samego wyrazu lub w innych wyrazach na: g, ż, z, dz,

np.:

wahać się - waga,
druh - drużyna,
błahy - błazen,
wataha - watasze.

4. Pisownia "nie":
a) "nie" z czasownikami pisze się osobno:
nie ma, nie pił, nie był
wyjątki: niedomagać, niepokoić, niecierpliwić

b)"nie" z rzeczownikami pisze się razem:
niepogoda, niewypał, niepalenie
c) "nie" z przymiotnikami w stopniu równym pisze się razem, a w stopniu wyższym i najwyższym osobno:
niedobry, nie lepszy, nie najlepszy
niełatwy, nie łatwiejszy, nie najłatwiejszy
d) "nie" z przysłówkami pochodzącymi od przymiotników w stopniu równym pisze się razem, a w stopniu wyższym i najwyższym oddzielnie.
niedobrze, nie lepiej, nie najlepiej
e) "nie" z przysłówkami pochodzącymi od innych części mowy pisze się rozdzielnie:
nie bardzo, nie całkiem, nie zaraz
f) "nie" z liczebnikami piszemy oddzielnie:
nie raz, nie dwoje
wyjątki: niejeden (w sensie wielu), nie jeden (hotel odwiedził)

5. Pisownia z "i", "j"oraz "ii":
a) "j" piszemy po spółgłoskach c, z, s wymawianych twardo:
sesja, lekcja, poezja, kolacja - kolacji
b) "ii" piszemy wtedy, gdy wyraz w mianowniku kończy się na -ia:
linia - linii, armia - armii, Maria - Marii
wyjątki: ziemi, głębi, skrobi, rękojmi
c) "-i" piszemy, gdy wyraz kończy się na "-nia" po spółgłosce:
pralnia - pralni, powierzchnia - powierzchni

6. Pisownia z "ę", "ą", "en", "em", "om":
a) "ę" wymienia się na "ą", "ą" wymienia się na "ę":
wziąłem - wzięłam, zacząłem zaczęłam
w rzeczownikach l. poj. piszemy -ą, a w l .mn. -om
idę z kobietą, daję kobietom
b) "ę" piszemy w bierniku l. poj. rzeczowników rodzaju żeńskiego:
matkę, historię, mapę
c) "ę" piszemy w pierwszej osobie l. poj. czasu teraźniejszego:
myję, szyję, sprzedaję
poprawnie czasownik włączyć w formie wielokrotnej brzmi włączać, a jego pochodnymi są:
załączyć - załączać itp.

7. Słowniki on-line:
Słowniki on-line

Wystarczy chwilkę poszukać w Internecie, aby znaleźć darmowe słowniki ortograficzne. Nie trzeba już przekopywać się przez kilkusetstronicowe księgi - wystarczy kliknąć w link w ulubionych, wpisać wyraz i w ciągu sekundy macie sprawdzone słówko!

Ortografia.pl
Słownik ortograficzny PWN.pl
Strona Marcina Miłkowskiego - słownik
Portal Wiedzy Onet.pl
Słownik serwisu korektor.net

Na koniec zaznacze jeszcze, że błedy można sprawdzać dodatkowo w:

google.pl
word'zie
infobot (gg://3217426) [wystaczy napisac "ort! słowo szukane"]

myśle, że moj poradnik pomoże nie jednej osobie pisać poprawnie!
Zachęcam do lektury, być może zapamiętamy coś i przyda nam się to w przyszłości.

Pozdrawiam

p.s
pamiętajcie pisze się "w ogóle", a nie "wogule"
pamiętajcie pisze się "aha", a nie "acha"